Zadłużenie w ZUS – jak sobie z nim w poradzić
Małgorzata Korba, regionalny rzecznik ZUS, [email protected]
Zatory płatnicze w branży budowlanej zdarzają się często. Co robić, jeśli zbliża się termin opłacenia składek ZUS, a w firmowej kasie pusto? A co jeśli zadłużenie w ZUS już powstało? Można skorzystać z odroczenia terminu płatności, układu ratalnego lub – w wyjątkowych przypadkach – umorzenia długu.
Co może się stać, jeśli przedsiębiorca nie zapłaci składek w terminie?
Po pierwsze oprócz zaległych składek trzeba będzie zapłacić odsetki za zwłokę. Wynoszą obecnie 8% w skali roku. Nie trzeba ich doliczać tylko wtedy, gdy nie przekraczają 6,60 zł. Po drugie Zakład Ubezpieczeń Społecznych upomni się o zaległości, może też rozpocząć postępowanie egzekucyjne, które wiąże się z dodatkowymi kosztami. Instytucja może również zabezpieczyć nieopłacone składki zastawem na ruchomościach lub hipoteką na nieruchomościach. Takiego obrotu spraw da się uniknąć, dogadując się z ZUS w sprawie ulgi.
Brakuje na składki? Można przesunąć termin zapłaty
Jeżeli do powstania zaległości jeszcze nie doszło, to najlepszym rozwiązaniem jest odroczenie terminu płatności składek. Z takiej pomocy warto skorzystać, gdy spodziewamy się problemów finansowych w niedalekiej przyszłości. Wniosek może dotyczyć tylko tych składek, których termin płatności jeszcze nie upłynął – czyli bieżących lub przyszłych. Należy go złożyć najpóźniej w dniu terminu płatności składek.
Dzięki odroczeniu przedsiębiorca może zapłacić składki później. Nowy termin jest ustalany w umowie zawieranej z ZUS. Zakład nie będzie wtedy wymagał odsetek za zwłokę, ale naliczy opłatę prolongacyjną. Jej wysokość to 50% stawki odsetek za zwłokę obowiązującej w dniu podpisania umowy. Opłata jest naliczana od następnego dnia po terminie płatności składki do dnia odroczenia włącznie.
Jest zadłużenie? Pomyśl o ratach
Jeżeli dług już powstał, trzeba pomyśleć o innym rozwiązaniu. Ratunkiem może okazać się układ ratalny. Daje on możliwość opłacenia zaległych składek w rozłożeniu na raty. Ich wysokość i harmonogram spłat ustala się indywidualnie w porozumieniu z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Z układu ratalnego mogą skorzystać zarówno aktywni przedsiębiorcy, jak i ci, którzy już zakończyli działalność.
Zaczyna się od złożenia wniosku. Jeśli ZUS rozpatrzy go pozytywnie, podpisuje z przedsiębiorcą umowę. Żeby utrzymać układ ratalny w mocy, trzeba terminowo opłacać bieżące składki i regulować raty zgodnie z ustalonym harmonogramem. Spóźnienia mogą doprowadzić do zerwania porozumienia. W razie trudności warto więc skontaktować się zawczasu z ZUS.
Dzięki układowi przedsiębiorca spłaca zadłużenie w dłuższym okresie i na warunkach uzgodnionych z ZUS. Zakład przestaje naliczać odsetki od następnego dnia po wpłynięciu wniosku, zamiast tego nalicza opłatę prolongacyjną. Zawarcie umowy zawiesza również postępowanie egzekucyjne.
Na raty w pełnej wysokości można rozłożyć składki na: ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi do dnia złożenia wniosku. Na raty zostaną również rozłożone dodatkowa opłata i koszty upomnienia.
Wyjątkowo: umorzenie długu
W ostateczności dłużnik może zwrócić się do ZUS z wnioskiem o umorzenie należności składkowych. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy ZUS stwierdzi całkowitą nieściągalność należności lub uzna, że przedsiębiorca ma trudną sytuację finansową i rodzinną.
Całość zadłużenia można umorzyć jedynie w przypadku prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą (płaci składki wyłącznie sam za siebie). Inaczej jest ze składkami za pracowników. Składek, które przedsiębiorca potrącał z wynagrodzeń zatrudnionych, nie można umorzyć. Natomiast tę część składek za pracowników, którą przedsiębiorca finansuje z własnych środków, można umorzyć pod warunkiem, że zachodzi całkowita nieściągalność.
Warto pamiętać, że dla osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą umorzenie ma też negatywne konsekwencje. Umorzone składki nie będą się liczyć do emerytury, renty czy zasiłku.
Od czego zacząć? Pomoże doradca
Przed złożeniem wniosku o przesunięcie terminu płatności składek, raty lub umorzenie, warto spotkać się z doradcą ds. ulg i umorzeń w ZUS. Doradca podpowie, z jakiej ulgi może skorzystać przedsiębiorca, jakie dokumenty musi zgromadzić i pomoże wypełnić odpowiedni wniosek.
Lista doradców wraz z telefonami kontaktowymi znajduje się na stronie www.zus.pl. Na tej stronie można znaleźć także szczegółowe informacje o sposobach na zadłużenie w ZUS.
CZYTAJ TAKŻE: Wypadek przy pracy a zabezpieczenia dla rodziny