Wypadek przy pracy – na jakie świadczenia można liczyć?

Małgorzata Korba, regionalny rzecznik ZUS w województwie lubelskim

Wypadek przy pracy może wyeliminować nas z pracy na wiele tygodni lub miesięcy. Na jakie świadczenia z ubezpieczeń społecznych może wtedy liczyć poszkodowany pracownik?


Prawo do świadczeń wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zależy od ubezpieczenia, w tym przypadku – wypadkowego. Jest ono obowiązkowe dla osób zatrudnionych na umowę o pracę, umowę-zlecenie oraz prowadzących działalność gospodarczą. Składkę wypadkową w całości finansuje tzw. płatnik składek, czyli pracodawca, zleceniodawca lub przedsiębiorca. Umowa o dzieło nie daje ubezpieczenia, więc nie daje też prawa do świadczeń po wypadku przy pracy.

Wypadek przy pracy

Żeby uznać zdarzenie za wypadek przy pracy musi ono spełniać cztery warunki: być nagłym, spowodowanym przyczyną zewnętrzną, powodować uraz lub śmierć i nastąpić w związku z pracą. Na świadczenia powypadkowe nie ma co liczyć osoba, której uraz wynika z umyślnego działania albo gdy wyłączną przyczyną zdarzenia było rażące niedbalstwo lub naruszenie zasad BHP. Przedsiębiorca nie otrzyma świadczeń powypadkowych także wtedy, gdy w dniu wypadku miał zadłużenie w ZUS – chyba że spłaci dług w ciągu sześciu miesięcy od wypadku.

Zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne

Jeśli zwolnienie lekarskie ma związek z wypadkiem przy pracy, to od pierwszego dnia niezdolności do pracy ubezpieczonemu przysługuje zasiłek chorobowy. Wynosi 100% przeciętnego wynagrodzenia z ostatniego roku, czyli jest wyższy niż w przypadku choroby. Zasiłek można pobierać maksymalnie przez 182 dni.
Jeśli po tym czasie poszkodowany nadal nie może pracować, może złożyć wniosek o świadczenie rehabilitacyjne w ZUS. Świadczenie przysługuje przez okres ustalony przez lekarza orzecznika, maksymalnie 12 miesięcy. Może je otrzymać osoba, która rokuje odzyskanie zdolności do pracy w ciągu roku.

Renta wypadkowa

Jeśli niezdolność do pracy będzie dłuższa, warto złożyć wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy, tzw. wypadkową. Lekarz orzecznik ZUS sprawdzi, czy wypadek przy pracy spowodował okresową lub trwałą niezdolność do pracy. Co ważne, prawo do takiej renty nie zależy od stażu pracy. Można ją otrzymać nawet, jeśli do wypadku doszło pierwszego dnia pracy. Przysługuje również, gdy niezdolność do pracy, wynikająca z wypadku, ujawniła się wiele lat po nim. Istotne jest natomiast to, czy w dniu wypadku przy pracy poszkodowany był ubezpieczony.

Jednorazowe odszkodowanie

Poszkodowany może otrzymać z ZUS również jednorazowe odszkodowanie. Należy się ono osobie, która w wyniku wypadku przy pracy doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Odszkodowanie wynosi 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent uszczerbku na zdrowiu (obecnie to 854 zł). Jest wyższe, gdy poszkodowany ma orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji powstałej wskutek wypadku przy pracy.
Po odszkodowanie do ZUS należy zgłosić się z dokumentacją medyczną po zakończonym leczeniu i rehabilitacji. Dopiero wtedy można określić procentowy uszczerbek na zdrowiu.

Rehabilitacja lecznicza

Osoba, która jest na zasiłku chorobowym, świadczeniu rehabilitacyjnym lub okresowej rencie może ubiegać się o rehabilitację leczniczą, w całości finansowaną przez ZUS. Może się odbywać w sanatorium lub placówkach medycznych w miejscu zamieszkania. ZUS kieruje na rehabilitację między innymi osoby ze schorzeniami narządu ruchu. Wniosek o rehabilitację wystawia najpierw lekarz leczący pacjenta. A o skierowaniu decyduje lekarz orzecznik ZUS.

Więcej informacji o świadczeniach z ubezpieczenia wypadkowego można znaleźć na stronie www.zus.pl.