Ziemia Święta – nie tylko dla pielgrzymów

Katarzyna Dziewulska, [email protected]
biuro turystyczne Kama Tours

Geograficznie dość bliski, a jednak dla polskiego turysty Izrael wciąż pozostaje krajem egzotycznym. Chociaż informacje płynące z mediów nie zachęcają do wyjazdu, postaram się przekonać, że wyjazd do Ziemi Świętej to doskonały pomysł, szczególnie w miesiącach zimowych. Na przybywających do Ziemi Świętej czekają wspaniałe zabytki – zwiedzanie Izraela to podróż w czasie i przestrzeni. To również wspaniała kulinarna i kulturowa przygoda, ale także spotkania z ludźmi wielu wyznań, którzy gorąco zapraszają do odwiedzania ich ziemi, gdyż w ten sposób mogą utrzymać swoje rodziny.

Poniżej przedstawiam mały poradnik dla odwiedzających Ziemię Świętą. Podpowiem, jak dojechać, co zwiedzić i jak najlepiej przygotować się do wyjazdu.

Regulacje wizowo-paszportowe

Zgodnie z polsko-izraelską umową o ruchu bezwizowym, obywatele polscy legitymujący się paszportem ważnym co najmniej 6 miesięcy od daty planowanego wyjazdu z Izraela mogą wjeżdżać i przebywać na terytorium Izraela bez wizy do 90 dni. Przy wjeździe do Izraela paszporty obcokrajowców nie są stemplowane. Podróżny otrzymuje wizę wjazdową/zezwolenie na wjazd w postaci oddzielnego biletu (w kolorze niebieskim) z danymi osobowymi z paszportu, kodem kreskowym oraz ustalonym przez urzędnika okresem pobytu. Nie należy go wyrzucać, gdyż świadczy on o fakcie przekroczenia granicy, legalnym pobycie, a także jest niezbędny do rozliczenia podatku VAT. Przy wjeździe i wyjeździe z Izraela miejscowe służby graniczne przeprowadzają rozmowy na temat celu i charakteru podróży oraz zawartości bagażu podróżnego. Należy się liczyć ze stosunkowo dociekliwymi pytaniami. Władze graniczne mogą odmówić prawa wjazdu do Izraela osobom, co do których może powstać podejrzenie, że faktyczny cel ich przyjazdu jest inny niż deklarowany, jak również osobom, które przebywały poprzednio w Izraelu bez ważnej wizy pobytowej. Stemple lub wizy z krajów muzułmańskich w paszporcie nie są podstawą do odmowy wjazdu na terytorium Izraela, jednakże osoby posiadające wyżej wymienione stemple czy wizy powinny liczyć się z bardziej szczegółową kontrolą bezpieczeństwa podczas przekraczania granicy. Decyzje dotyczące wjazdu cudzoziemców na terytorium Izraela podejmowane są indywidualnie przez izraelskie służby graniczne.

Waluta

Jednostką walutową Izraela, jak również Autonomii Palestyńskiej, jest nowy szekel izraelski (NIS). Zdecydowanie najpopularniejszą obcą walutą w Izraelu są dolary i właśnie tę jednostkę płatniczą najlepiej zabrać ze sobą. Wybierając się do Izraela, pamiętać należy o zagwarantowaniu sobie odpowiedniej ilości pieniędzy, jako że ceny na miejscu należą do dość wysokich. Wymiany dolarów (czy innej waluty) na szekle dokonać można już na lotnisku lub później, w jednym z wielu w kantorów, oddziałów banków, jak również na poczcie. W wielu miejscach można również dokonać zapłaty bezpośrednio w dolarach, w ten sposób unika się płacenia podatku VAT. Lokalną walutę bez problemu można pobrać z dobrze rozbudowanej sieci bankomatów. Większe sklepy, punkty usługowe i gastronomiczne honorują również płatności kartami kredytowymi. Przykładowe ceny: obiad w restauracji 80−100 NIS, woda 7 NIS, kawa 10 NIS, kanapka 25 NIS.

Obyczaje

Izrael jest krajem wielu religii, choć dominuje judaizm. Normy zwyczajowe nakazują respektowanie odmiennych rytuałów i sposobów zachowania. Nie należy manifestować swojej odmienności, szczególnie w czasie świąt religijnych. Turyści zwiedzający miejsca zamieszkiwane przez ortodoksyjnych wyznawców judaizmu powinni być odpowiednio ubrani (długie spodnie, długie spódnice, długie rękawy, pełne buty, mężczyźni – nakrycie głowy). Nie należy odwiedzać miejsc kultu, jeśli nie godzą się na to uczestnicy uroczystości religijnych, ani też fotografować tych osób bez ich zgody. Podobne zasady dotyczą zachowania w miejscach kultu innych religii.

Podróż do Izraela

Zdecydowanie najlepszy sposób dotarcia do Izraela to wykupienie wycieczki w biurze podróży. Oferty obejmują przelot, transfery autokarowe, zwiedzanie, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie, opiekę pilota, usługi przewodnika oraz opiekę biura przyjmującego w Izraelu. Grupy wycieczkowe sprawnie przekraczają granicę – pytania służb granicznych ograniczają się właściwie do sprawdzenia czy dana osoba jest członkiem grupy. Programy układane przez biura mają na celu jak najlepsze poznanie atrakcji tego regionu. Należy wybierać biuro, które ma sprawdzonych kontrahentów w Ziemi Świętej – daje to gwarancję wysokiego standardu usług. Grupy wycieczkowe korzystają z dobrych, klimatyzowanych autokarów i są kwaterowane zazwyczaj w hotelach co najmniej czterogwiazdkowych, specjalizujących się w przyjmowaniu turystów z całego świata. Restauracje w tych hotelach serwują posiłki w formie bogatego bufetu, tak aby każdy mógł znaleźć w menu potrawy odpowiadające jego gustom, jak również stwarzają możliwość spróbowania miejscowej kuchni. Bardzo ważnym aspektem podróżowania w grupie jest bezpieczeństwo. Mimo ciągle napiętej sytuacji politycznej w regionie, Izrael to bardzo bezpieczne i przyjazne turystom Państwo. Wprawdzie powszechnie obecni są uzbrojeni żołnierze i policjanci, jednak nie znaczy to, że lada chwila wybuchną walki. Wręcz przeciwnie, taki widok sprawia, że czujemy się bezpieczni.

Zarówno biura podróży, jak i turyści indywidualni najchętniej podróżują do Ziemi Świętej samolotem. Z Lublina możemy polecieć do Tel Awiwu liniami lotniczymi LOT oraz Wizzair. Podróż trwa około 3,5 godziny. Do Izraela dojechać można również drogą lądową (ale tylko przez granicę z Egiptem lub Jordanią) lub morską. Informacje o rejsach można znaleźć pod adresem: www.rosenfeld.net.

Gdzie spać

Najtańsze i dobre hotele znajdują się w Betlejem, na terenie Autonomii Palestyńskiej. Jest to doskonała baza wypadowa do zwiedzania Jerozolimy i jej okolic. Korzystają z nich głównie touroperatorzy. Pokonywanie granicy pomiędzy Palestyną a Izraelem nie stanowi problemu dla autokarów wycieczkowych, praktycznie nie są one kontrolowane, natomiast turysta indywidualny musi liczyć się z czasochłonnym przekraczaniem granicy. Dla niezależnych podróżników proponujemy noclegi w Jerozolimie. Znajduje się tam bogata baza noclegowa – od stosunkowo niedrogich hosteli po ekskluzywne hotele. Na północy kraju turyści zazwyczaj zatrzymują się w Nazarecie lub Tyberiadzie, gdzie również można znaleźć obiekty hotelarskie na każdą kieszeń. No i oczywiście wybrzeże Morza Śródziemnego, gdzie znajdują się kurorty czekające na spragnionych wypoczynku turystów. Generalnie usługi hotelowe na terenie Izraela są drogie. W wysokim sezonie ceny są wyższe – nawet około 400 zł za pokój w hotelu dwugwiazdkowym.

Co zobaczyć

Izrael obfituje w atrakcje, które są w stanie zadowolić każdego turystę. Pielgrzym, wczasowicz, amator wycieczek objazdowych – każdy znajdzie tu coś dla siebie. Poniżej miejsca, które koniecznie powinny się znaleźć w planie zwiedzania.

Jerozolima – miasto trzech religii, wielokulturowe, tętniące życiem. Niesamowity klimat, buzujące emocje, miejsce styku różnych kultur. Jerozolima jest niesamowita i zarazem trudna w odbiorze. Absolutne minimum w tym mieście to słynna Ściana Płaczu (Western Wall) po zachodzie słońca, zwłaszcza w piątkowy wieczór, który rozpoczyna Szabat. Widoki z Góry Oliwnej, cmentarz oraz tablice z modlitwą Ojcze Nasz w wielu językach w kościele Pater Noster. Mahaneh Yehuda Market – niesamowicie kolorowy i bujny za dnia lokalny targ, a po zamknięciu olbrzymia galeria sztuki ulicznej. Dzielnice starego miasta z najważniejszymi religijnymi obiektami: Kopułą na Skale i wzgórzem Świątynnym oraz Bazyliką Grobu Świętego. Via Dolorosa (Droga Krzyżowa) – zapewne wielu zaskoczy jej obecny wygląd w konfrontacji z naszymi wyobrażeniami o tym miejscu. Mea Sharim – dzielnica zamieszkała przez ortodoksyjnych Żydów, gdzie turystów wita wielki billboard z prośbą o uszanowanie ich spokoju i obyczajów.

Betlejem, położone na terenie Autonomii Palestyńskiej, to przede wszystkim miejsca związane z narodzeniem Chrystusa. Koniecznie należy odwiedzić: Bazylikę Narodzenia Pańskiego z grotami Narodzenia i Żłóbka, kościół św. Katarzyny, Grotę Mleczną, Grotę św. Józefa, Grotę Młodzianków upamiętniającą rzeź niewiniątek za czasów Heroda, Grotę św. Hieronima oraz Pole Pasterzy. Betlejem jest zamieszkane w większości przez Arabów wyznających religię chrześcijańską. Warto rano w niedzielę udać się do Bazyliki Narodzenia, aby posłuchać mszy świętej odprawianej w języku arabskim.

Miłośnicy stanowisk archeologicznych powinni odwiedzić Cezareę – wspaniałe portowe miasto wybudowane przez króla Heroda Wielkiego, Akko – jedno ze starożytnych miast portowych, którego historia sięga epoki brązu oraz Bet Shean, gdzie zobaczyć można m.in. teatr rzymski, bizantyjską ulicę, antyczne świątynie oraz łaźnie rzymskie.

Tel Awiw i Hajfa to miasta nowoczesne. W Hajfie spotkamy ogromną społeczność rosyjskich Żydów. Miejsce godne polecenia to efektowne perskie Ogrody Bahaitów. Ogrody położone na kilkunastu poziomach, które tworzą swojego rodzaju tarasy, na których szczycie znajduje się Świątynia Bahaistów.

Nazaret – Bazylika Zwiastowania i Kościół św. Józefa to świątynie odwiedzane przez tłumy pielgrzymów. Wieczorem miasto pustoszeje i wtedy można poczuć, jak mili i serdeczni są jego mieszkańcy.

Rejs statkiem po Jeziorze Tyberiadzkim antyczną łodzią wzorowaną na łodziach, na jakich pływali rybacy w czasach Chrystusa to niesamowite przeżycie. Olbrzymie, spokojne jezioro, którego brzegi toną we mgle i bezszelestnie po nich poruszające się łodzie tworzą niesamowitą aurę tego miejsca.

Miejsca Chrztu Chrystusa – musicie uważać, gdyż turyści są często zabierani do Yardenitu, miejsca stworzonego na potrzeby obsługi wycieczek, a niemającego nic wspólnego z historycznym miejscem, gdzie Chrystus został ochrzczony. Qasr el-Yahud to jest właśnie to historyczne miejsce, gdzie Jan Chrzciciel wiele wieków temu chrzcił Jezusa. Absolutnie jest pozbawione turystycznego zgiełku, jest cisza, spokój i odpowiednie miejsce na zadumę. Jest to właściwie tylko wąski kawałek zamulonego Jordanu, parę schodków, trochę trzcin. Mimo to będąc w Qasr el-Yahud, „podglądając” i słuchając odbywającego się tam chrztu świętego, odczuwamy ogromne emocje.

Masada – twierdza Heroda Wielkiego i jednocześnie miejsce walki zelotów – społeczności Żydów, która najdłużej opierała się Rzymowi. Warto wyruszyć przed świtem, aby z twierdzy zobaczyć Pustynię Judzką w pierwszych promieniach słońca.

Należy pamiętać o tym, że oprócz miast i typowo religijnych miejsc, w Izraelu jest całe mnóstwo interesującej natury. Najsłynniejsze miejsca to Park Narodowy Ein Gedi, odwiedzany głównie przez Żydów, Wzgórza Golan oraz groty w Rosh Hanikra. Jeśli natura, to oczywiście Morze Martwe, największe SPA – każdy o nim słyszał i na pewno zastanawiał się, czy faktycznie jest tak, że można położyć się na wodzie i pomimo że nie potrafi się pływać, ciało unosi się na powierzchni? Czy faktycznie jest tak słone, jak mówią? Czy faktycznie błoto z morza odejmie nam lat, doda urody i wigoru? Nie odpowiem na żadne z tych pytań, bo uważam, że tam po prostu trzeba pojechać i samemu to sprawdzić.