Wypadek przy pracy a zabezpieczenie dla rodziny

Dariusz Marciniak, [email protected]

Pieniądze to ostatnia rzecz, o której myślimy, gdy w wypadku przy pracy ginie bliska nam osoba. Warto jednak wiedzieć, że w tak dramatycznej sytuacji rodzina może liczyć na świadczenia z ubezpieczeń społecznych.

 

Osoba, która ma ubezpieczenie rentowe i wypadkowe w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, ubezpiecza nie tylko siebie, ale pośrednio również członków najbliższej rodziny. Jeśli dojdzie do wypadku przy pracy ze skutkiem śmiertelnym, to bliscy zmarłego mogą liczyć na zasiłek pogrzebowy, rentę rodzinną i jednorazowe odszkodowanie. Tak jak w przypadku pozostałych świadczeń, są pewne warunki do spełnienia.

Zasiłek pogrzebowy

Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrzebu. Najczęściej jest to członek rodziny, chociaż zasiłek mogą otrzymać także inne podmioty, jeśli to one pokryły koszty ceremonii, np. pracodawca, gmina czy kościół.

Zasiłek pogrzebowy dla członka najbliższej rodziny wynosi 4000 zł. Członkowie rodziny według przepisów to m.in. małżonek (wdowa lub wdowiec), rodzice i dzieci osoby zmarłej, a także rodzeństwo i wnuki. Jeśli organizacją pogrzebu zajmuje się osoba obca lub instytucja (np. gmina), to ZUS wypłaci zasiłek pogrzebowy do wysokości udokumentowanych kosztów, ale nie więcej niż 4000 zł.

Renta rodzinna wypadkowa

To świadczenie można otrzymać po ubezpieczonym lub renciście, który zmarł w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Prawo do renty rodzinnej mogą mieć m.in. dzieci, wdowa, wdowiec lub rodzic. Dla każdej z tych grup warunki przyznania świadczenia są trochę inne.

Dzieci zmarłego mogą skorzystać z renty do ukończenia 16. roku życia, a jeśli nadal się uczą – do 25. roku życia. Jeśli dziecko stało się w tym okresie całkowicie niezdolne do pracy, to renta rodzinna będzie przysługiwała mu bez względu na wiek.

Wdowa może otrzymać rentę rodzinną w kilku sytuacjach (te same zasady dotyczą wdowców):

  • jeśli w dniu śmierci małżonka miała co najmniej 50 lat (renta będzie wtedy dożywotnia),
  • jeśli w dniu śmierci męża była niezdolna do pracy (świadczenie dostanie na okres wskazany w orzeczeniu lekarza orzecznika),
  • gdy wychowuje co najmniej jedno dziecko w wieku do lat 16 (lub do 18 lat, jeśli się uczy) albo dziecko całkowicie niezdolne do pracy, uprawnione do renty rodzinnej,
  • gdy ukończy 50 lat albo stanie się niezdolna do pracy w ciągu 5 lat od śmierci małżonka lub w ciągu 5 lat od zaprzestania wychowania dzieci.

Do powyższych warunków dochodzi jeszcze jeden – między małżonkami musiała istnieć wspólność małżeńska. Jeśli jej nie było, wdowiec/wdowa otrzymają rentę rodzinną, jeśli mieli w dniu śmierci współmałżonka prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową. Prawo do renty ma również małżonka rozwiedziona lub pozostająca w separacji, która udowodni, że bezpośrednio przed śmiercią współmałżonka otrzymywała od niego alimenty na podstawie porozumienia.

Rodzice skorzystają z renty rodzinnej, jeżeli zmarły bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania. Muszą też spełniać warunki opisane wyżej dla wdowy lub wdowca, dotyczące wieku lub niezdolności do pracy.

Wysokość renty rodzinnej zależy od zarobków i stażu pracy osoby zmarłej. Wynosi 85% świadczenia, jakie przysługiwałoby zmarłemu. Jeśli prawo do renty rodzinnej ma kilku członków rodziny, to będą musieli podzielić się nią po równo. Przy czym kwota do podziału będzie wtedy trochę wyższa: 90% świadczenia zmarłego na dwie osoby, a 95% – na trzy osoby lub więcej. Od marca 2018 do końca lutego 2019 roku renta rodzinna wypadkowa wynosi co najmniej 1235,76 zł brutto.

Jednorazowe odszkodowanie powypadkowe

Po śmierci ubezpieczonego w wyniku wypadku przy pracy jego rodzina może również liczyć na jednorazowe odszkodowanie z ZUS. Do odszkodowania uprawnieni są małżonek (jeżeli nie było orzeczonej separacji) oraz dzieci i inne osoby spełniające warunki do uzyskania renty rodzinnej. Wysokość jednorazowego odszkodowania zależy od stopnia pokrewieństwa i liczby uprawnionych osób.

Na przykład gdy do odszkodowania ma prawo tylko małżonek zmarłego, to świadczenie wyniesie 76 887 zł. Taką samą kwotę dostanie dziecko zmarłego, jeśli jest jedynym uprawnionym do odszkodowania. Jeśli liczba uprawnionych dzieci jest większa, dodaje się „zwiększenia”, np. dla małżonka i dwójki dzieci odszkodowanie wyniesie 76 887 zł i po 14 950 zł zwiększenia na każde z dzieci. Kwoty odszkodowań podane w tym artykule obowiązują do końca marca 2019 roku.
Więcej informacji o świadczeniach z ubezpieczenia wypadkowego i rentowego, w tym kwoty odszkodowań, można znaleźć na stronie www.zus.pl.