Wrześniowe zmiany w ubezpieczeniach społecznych

Małgorzata Korba, regionalny rzecznik ZUS w województwie lubelskim

Wrześniowe zmiany w ubezpieczeniach opłacanych w ZUS wprowadza ostatnia nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wiele z nich ma charakter istotny dla osób prowadzących działalność gospodarczą i pozostałych płatników składek. Część obowiązuje już 18 września.

Chodzi o nowelizację z 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i niektórych innych ustaw. Ma ona uporządkować przepisy ubezpieczeniowe, zmniejszyć obowiązki przedsiębiorców i rozstrzygnąć wiele wątpliwości, które pojawiały się przy stosowaniu dotychczasowych przepisów. Zmiany wchodzą w życie w różnych terminach, część obowiązuje już od 18 września, inne – od stycznia 2022 roku lub nawet stycznia 2023 roku. W tym poradniku opisujemy zmiany, które weszły w życie już 18 września – ważne dla przedsiębiorców.

Odsetki od niezapłaconych składek

Od wpłat składek przekazanych z datą obciążenia od 18 września 2021 roku odsetki za zwłokę nie będą naliczane i pobierane, jeżeli ich wysokość nie przekracza 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Do końca 2021 roku ta kwota wynosi 28 zł. Wcześniej granicę dla naliczania odsetek stanowiło 6,60 zł. Ta zmiana będzie uwzględniona w kalkulatorze odsetkowym na stronie internetowej ZUS, który pomaga przedsiębiorcom w wyliczeniu poprawnej kwoty odsetek do zapłaty.

Wrześniowe zmiany w ubezpieczeniach, które wprowadza znowelizowana ustawa, wskazują również, w jakich sytuacjach odsetki nie będą naliczane. Zakład nie będzie naliczał odsetek, gdy wysłał płatnikowi błędne zawiadomienie o stanie rozliczeń oraz wtedy, gdy płatnik zastosował się do:

  1. utrwalonej praktyki interpretacyjnej ZUS obowiązującej w danym okresie rozliczeniowym (chodzi o interpretacje zamieszczone w Biuletynie Informacji Publicznej ZUS);
  2. pisma ZUS w jego indywidualnej sprawie (np. na tle wyników kontroli przeprowadzonej przez Zakład);
  3. utrwalonej praktyki interpretacyjnej ZUS, która następnie uległa zmianie.

 

Dotyczy to spraw niezakończonych przed 18 września 2021 roku. Przedsiębiorca otrzyma od ZUS zawiadomienie o kwocie nieopłaconych składek z zobowiązaniem do ich zapłacenia w ciągu 14 dni. Jeśli nie zapłaci w wyznaczonym terminie, odsetki będą naliczane na ogólnych zasadach, czyli od terminu wymagalności do dnia zapłaty włącznie.

Zmiany w nadpłatach

ZUS będzie informował przedsiębiorcę o nadpłacie na jego koncie, jeśli ta nadpłata przekracza dziesięciokrotność kwoty kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym (obecnie to 116 zł). Tak jak dotychczas, przedsiębiorca sam decyduje, co zrobi z taką nadpłatą. Jeżeli zostawi ją na koncie w ZUS, pokryje ona kolejne bieżące składki. Może też wystąpić o jej zwrot.

Po nowelizacji przepisów ZUS zwraca nadpłacone środki na rachunek bankowy płatnika składek. Instytucja przypomina, że w każdej chwili przedsiębiorca może samodzielnie sprawdzić saldo swoich rozliczeń na Platformie Usług Elektronicznych ZUS.

Wrześniowe zmiany w ubezpieczeniach wspólników

wrzesniowe-zmiany-w-zusNowelizacja ujednoliciła zasady obejmowania ubezpieczeniami społecznymi wspólników jednoosobowych spółek z o.o. oraz wspólników spółki jawnej, partnerskiej i komandytowej. Wspólnicy tych spółek będą obejmowani obowiązkowymi ubezpieczeniami od dnia wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego albo od dnia nabycia udziałów w spółce.

Ubezpieczenie wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. zakończy się z dniem wykreślenia z KRS albo zbycia wszystkich udziałów w spółce.

W przypadku wspólnika spółki jawnej, partnerskiej i komandytowej ubezpieczenia trwają do dnia wykreślenia spółki z KRS albo zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce.

Oczywiście składek nie trzeba płacić w trakcie zawieszenia działalności przez spółkę na podstawie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców.

Wrześniowe zmiany w ubezpieczeniach a wznowienie działalności

Nowelizacja ustawy doprecyzowała kwestię ubezpieczeń społecznych po wznowieniu działalności gospodarczej. Jasno wskazuje teraz, że wznowienie wykonywania działalności gospodarczej nie wymaga ponownego zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego. Nie wymaga również ponownego zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, jeśli przedsiębiorca podlegał mu do dnia zawieszenia działalności gospodarczej.

Potwierdzenia z PUE ZUS

wrzesniowe-zmiany-w-ubezpieczeniachNowelizacja ustawy wprost wskazuje, że potwierdzenia danych, które przedsiębiorca utworzy samodzielnie w Platformie Usług Elektronicznych ZUS, mają taką samą moc prawną, jak dokument podpisany przez pracownika ZUS.

Instytucja przypomina, że płatnik składek może pobrać z PUE potwierdzenia swoich danych takich jak:

  • saldo bieżące i saldo rozliczeń miesięcznych za ostatnie 12 miesięcy;
  • liczba ubezpieczonych we wskazanym okresie;
  • informacje o danych adresowych firmy;
  • wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne za osobę prowadzącą działalność;
  • potwierdzenie statusu płatnika składek w ZUS.

Tak wygenerowany dokument przedsiębiorca może przekazać podmiotowi, który go potrzebuje. Potwierdzenie jest opatrzone pieczęcią elektroniczną ZUS. Znowelizowana ustawa mówi, że taki dokument można wykorzystywać zarówno w formie elektronicznej, jak i jako wydruk z PUE ZUS. Odbiorca dokumentu może zweryfikować jego autentyczność w specjalnej wyszukiwarce udostępnionej na stronie internetowej ZUS.

Więcej informacji o zmianach w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych przekażemy w kolejnej części artykułu. Dotyczyć ona będzie zmian, które w życie wejdą od 1 stycznia 2022 r.