W zgodzie z naturą. Balastowanie dachów płaskich

Bogusław Czech, doradca techniczno-handlowy w firmie Izohan

Wszyscy widzimy, jak na przestrzeni ostatnich lat zmienia się wygląd miast. Zabudowa ulega zagęszczeniu, co ogranicza możliwość zazieleniania terenów miejskich. Coraz częściej wykorzystuje się więc w tym celu dachy, na co niewątpliwie ma wpływ rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki, zawierające regulacje dotyczące kompensacji powierzchni biologicznie czynnej.

 

O zaletach ekologicznych i społecznych dachów zielonych napisano już tak dużo, że przypomnę tylko najważniejsze informacje. Przede wszystkim dachy zielone oczyszczają powietrze, retencjonują wodę opadową przez redukcję szczytowej fali odpływu, poprawiają mikroklimat i zapobiegają wychładzaniu bądź przegrzewaniu przegrody dachowej. Porastająca je zieleń poprawia estetykę budynków, niwelując poczucie przytłoczenia i tworzy przestrzeń sprzyjającą integracji i wypoczynkowi.

Pomimo niewątpliwych zalet natury ekologicznej, do potencjalnych inwestorów bardziej przemawiają argumenty ekonomiczne. Najczęściej odwołują się do kompensacji powierzchni biologicznie czynnej. A warto pamiętać też i o tym, że dach zielony istotnie wydłuża żywotność hydroizolacji na dachu i poprawia termoizolacyjność przegrody dachowej.

Funkcja ochronna balastu

Należy pamiętać, że dach zielony jest rodzajem dachu balastowanego, gdzie zamiast najczęściej używanego materiału dociążającego, czyli żwiru płukanego, stosuje się odpowiednio dobrane specjalistyczne podłoże, nazywane substratem. Podłoże to umożliwia w sposób stały lub okresowy wegetację wybranych gatunków roślin.

Balastowanie dachu chroni hydroizolację dachu przed czynnikami pogodowymi, takimi jak promieniowanie słoneczne, opady śniegu, deszczu, gradu, oraz przed procesami fotochemicznymi, co znacząco wpływa na wydłużenie żywotności hydroizolacji. Z powodu zbyt dużej zmienności czynników działających na dach, nie podjęto do tej pory naukowych badań określających, o ile wydłuża się ten okres. Na podstawie doświadczenia firmy Izohan możemy przyjąć, że w przypadku bitumicznych materiałów rolowych wynosi on od kilku do kilkudziesięciu lat, w zależności od jakości zastosowanego materiału hydroizolacyjnego i rodzaju balastu.

Należy jednak pamiętać, że balast nie zabezpieczy w całości wywinięć pionowych (np. na attyki lub kominy). W miejscach, w których one występują, dach należy konserwować zgodnie z zaleceniami producentów.

Balastowanie roślinnością

Biorąc pod uwagę, że do izolacji każdego dachu balastowanego trzeba zastosować hydroizolację z dodatkami blokującymi przed przerastaniem przez korzenie roślin (np. specjalnych pap bitumicznych przeznaczonych do tego celu), warto rozważyć wykonanie balastu w postaci dachu zielonego ekstensywnego. Poprawimy dzięki temu termoizolacyjność dachu i ułatwimy jego eksploatację.

Balastowanie przegrody dachowej podłożem organicznym wraz z roślinnością poprawia izolacyjność cieplną przegrody, co skutkuje zmniejszeniem wydatków związanych z ogrzewaniem i klimatyzowaniem pomieszczeń wewnątrz budynku.

Ważnym argumentem przemawiającym na rzecz balastowania dachów roślinnością, a nie żwirem, jest to, że dachy zielone ekstensywne są praktycznie „bezobsługowe”, zwłaszcza wtedy gdy jako zieleń wykorzystamy gotowy materiał w postaci maty prekultywowanej z odpowiednio dobranymi gatunkami roślin, którymi są zazwyczaj różne gatunki rozchodników. Taki dach wymaga tylko okresowych przeglądów, przeprowadzanych zazwyczaj raz w roku i polegających na wizualnej ocenie jego stanu, usunięciu niepożądanych roślin (tzw. samosiejek), jeżeli takowe się pojawiły, i uzupełnieniu ewentualnych ubytków materiału biologicznego. Wtedy też kontrolujemy stan wszelkich wpus­tów dachowych.

W przeciwieństwie do dachów balastowanych żwirem dach ekstensywny nie wymaga zabiegów dodatkowych, takich jak okresowe czyszczenie czy wymiana balastu. Przeprowadzenie takiej wymiany zaleca się zazwyczaj po kilkunastoletnim okresie eksploatacji dachu balastowanego z powodu zbyt dużej ilości lotnych cząstek organicznych, które znacząco zanieczyszczają żwir użyty do balastowania. Zanieczyszczenia te mogą doprowadzić do całkowitego braku drożności systemu odwodnienia dachu. Wymianę balastu zaleca się także z powodu ryzyka samoistnego pojawienia się niepożądanych gatunków roślin, a zazwyczaj są to dość inwazyjne gatunki z mocno rozwiniętym systemem korzeniowym.