Szef autokrata czy demokrata. Jakim chcesz być szefem?

Małgorzata Bogdanowicz

Wybór często jest dość przypadkowy. W tym artykule chciałabym pokazać, że takie decyzje podejmujemy nie tylko pod wpływem chwili i sytuacji, w jakiej się znajdujemy, ale również bardzo intuicyjnie. Zapraszam więc do świadomego wyboru stylu zarządzania.

Jest wiele koncepcji kierowania ludźmi. Przedstawię dwie z nich i rozwinę je pod względem bycia autokratą czy demokratą.

Czytając tytuł, pomyślałeś, że najlepiej być po środku, czyli tzw. złoty środek, ale pewnie twoje doświadczenie mówi „nie da się” i masz rację – bycie cały czas idealnym szefem nie jest możliwe. Dlatego zwykle jesteśmy bardziej autokratyczni lub bardziej demokratyczni i dobrze, jeśli dostosowujemy to świadomie do sytuacji, jaka się pojawia, gorzej jeśli robimy to pod wpływem aktualnego samopoczucia.

Cechy, jakie posiadają najlepsi liderzy, wyróżnił Adair. Wyjaśnię je oraz postawię parę pytań, abyś mógł sobie uświadomić, czy posiadasz te cechy i umiesz z nich korzystać. Szczerze odpowiedz na te pytania, przecież nikt z zewnątrz nie będzie cię sprawdzał. Sam jesteś najlepszym obserwatorem siebie.

Entuzjazm

Jesteś zainteresowany ludźmi, zadaniami i cały zespołem. Potrafisz „zarazić” innych swoją wizją. To cecha, którą częściej możemy zobaczyć u demokraty, choć autokraci również ją mają, tylko może nie zawsze potrafią ją wyrazić.

Co wiesz o swoich ludziach? Czy znasz zainteresowania każdego z nich? Czy znasz ich słabe i mocne strony? Jak przedstawiasz ludziom zadania? Czy jesteś przekonany do istotności ich wykonania?

Uczciwość

Wyznaczone zasady pracy dla wszystkich, mówienie prawdy, jakby ona nie była trudna.

Stanowczość

Twoja konsekwencja w każdym zadaniu i wobec wprowadzanych zadań. Dążenie do realizacji celów przy pomocy całego zespołu.

Sprawiedliwość

Spójne zasady pracy. To bardzo istotne dla całego zespołu.

Jak sobie radzisz z nagradzaniem osób, których nie lubisz? Jak sobie radzisz z karaniem ludzi, których bardzo lubisz lub są twoimi dobrymi znajomymi poza pracą?

Serdeczność

Twoja ludzka strona. Potrafisz zarówno pogratulować szczerze narodzin dziecka, jak i zdobycia nowego klienta. Chodzi tu również o przekazywanie złych informacji, ale ze zrozumieniem dla pracownika.

Gdzie przekazujesz złe informacje – w swoim gabinecie czy na forum całej grupy? Jak okazujesz zrozumienie dla pracowników np. ich sytuacji rodzinnej?

Pokora

Umiesz uczyć się na błędach i wyciągasz wnioski, a twoi ludzie to widzą.

Jak twoi pracownicy dowiadują się o twoich błędach i wnioskach, jakie z nich wyciągnąłeś?

Pewność siebie

Znam siebie, wiem do czego dążę, wiem, gdzie jestem i gdzie chcę się znaleźć.

Jak mówisz swoim pracownikom o swojej wizji? Czy oni znają twoją wizję, przekonania lub cele?

Covey, autor książki 7 nawyków skutecznego działania, również stworzył swoją koncepcję przywództwa. Składa się ona z czterech elementów, nad którymi warto się zastanowić w roli szefa.

Wizja

To pierwszy z elementów skutecznego przywództwa. Jak pisze Covey: Wizja to dostrzeganie oczyma duszy możliwości tkwiących w ludziach, projektach, sprawach i przedsięwzięciach. Można to interpretować, jak kto chce, ale ogólnie chodzi o to, żeby wiedzieć, po co robi się to wszystko, wstając codziennie do pracy, rozmawiając z ludźmi, czasem ich naciskając, czasem będąc zbyt pobłażliwym. Jeszcze jedna mała podpowiedź – jeśli twoja firma nie ma stworzonej wizji, sam ją określ, co do swojej pracy i zespołu, odpowiadając na pytania:

• Jaką masz wizję dla swojego zespołu?
• Jakim zespołem chcecie być za 3 i 5 lat?
• Jakim chcesz być szefem?
• Co chcecie razem osiągnąć?
• Od czego chcecie zacząć?

Po co to robić, powód jest prosty. Ludzie chcą wiedzieć, że ich praca ma sens, wiedzieć po co robią różne rzeczy.

W tym elemencie znajdziesz zarówno autokratę, który narzuca swoją wizję, jak i demokratę, który na przykład, aby wprowadzić dobrą atmosferę, konsultuje ze swoim zespołem, jak osiągnąć zakładane przez niego cele.

Dyscyplina

Oznacza wyłonienie ze swojej wizji celów długoterminowych i krótkoterminowych, stworzenie warunków, w których te cele można realizować. Dalej wprowadzenie kontroli, która pozwoli monitorować etapy i efekty realizacji zadań.

Dyscyplina jest zdecydowanie domeną autokraty, ale bardzo potrzebną, gdyż to ona pokazuje lidera jako konsekwentnego i zarazem godnego zaufania.

Pasja

Według Covey’a to ogień, pragnienie, moc przekonania i zapał, który podtrzymuje dyscyplinę w realizacji wizji. Czy wiesz po co, to wszystko? Czy ty również masz w realizacji celu zapał, którym możesz i chcesz podzielić się ze swoim zespołem? Ludzie potrzebują zaufania, współpracy, autonomii i poczucia sensu. To buduje ich zaangażowanie, tylko pamiętaj, że o to trzeba dbać cały czas. Jednorazowe wzmocnienie działa na chwilę i przy sytuacji stresowej czy kryzysowej szybko maleje.

Sumienie

To ostatni wyróżniony przez Covey’a czynnik. Według autora to zmysł moralny, który mówi nam, co jest dobre, a co złe, dążenie ku znaczeniu i wnoszeniu wkładu, czyli to, co zostało wcześniej określone jako sprawiedliwość czy uczciwość. Krótko mówiąc, masz dawać dobry przykład zgodnie z zasadą „ryba psuje się od głowy”. Twoim zadaniem jest dać ludziom swoim zachowaniem powody, dzięki którym będziesz dla nich autorytetem. I nie masz po co się przed tym wzbraniać, twoi ludzie nie tylko mają cię słuchać, bo jesteś ich szefem formalnie, ale również dlatego, że wierzą, iż wiesz co robić, dotrzymujesz obietnic, mówisz prawdę i trzymasz się zasad, jakie im przekazujesz.


Literatura

S.R. Covey, 8. nawyk. Od efektywności do wielkości i odkrycia własnego głosu, Poznań 2015.


Małgorzata Bogdanowicz

– psycholog, trener biznesu, terapeuta. Od 10 lat tworzy i rozwija zespoły sprzedażowe z pasją przekazując swoje doświadczenia z branży reklamowej, wydawniczej, radiowej, motoryzacyjnej, budowlanej i meblarskiej. Pracuje również przy projektach związanych z rozwojem pracowników w zakresie Work Life Balance, zarządzania wiekiem. Praktyk w prowadzeniu szkoleń z zakresu negocjacji i obsługi klienta w handlu, komunikacji interpersonalnej, umiejętności menadżerskich. Zawodowo specjalizuje się w zarządzaniu zasobami ludzkimi, tworzeniu programów szkoleniowych.