Styropian na budowie – okiem ekspertów

Dariusz Marciniak, [email protected]

 

… efektywne ocieplenie dachu

Dach jest elementem budynku, przez który może przenikać do 30% ciepła. Rozwiązań, które pozwolą nam się przed tym ustrzec, jest wiele. Najważniejsza jest odpowiednio dobrana izolacja termiczna, jak również jej właściwe wykonanie. Najczęściej spotykaną metodą jest ułożenie materiału termoizolacyjnego międzykrokwiowo z dodatkową warstwą znajdującą się pod krokwiami. Eliminujemy wtedy, powstałe w miejscu wystąpienia wspomnianych krokwi, liniowe mostki termiczne. Często spotykane jest również mocowanie materiału termoizolacyjnego, np. płyt polistyrenu ekstrudowanego, nakrokwiowo. Ułatwia to otoczenie niczym płaszczem izolacji cieplnej całego budynku. Z kolei dla stropodachów projektuje się warstwy termoizolacyjne ze styropianu, czyli polistyrenu ekspandowanego (EPS) lub polistyrenu ekstrudowanego (XPS). Rodzaj użytego materiału zależy w głównej mierze od warunków pracy całej przegrody.

Warto nadmienić, że w budownictwie spotykamy styropiany w różnych odmianach i parametrach, w tym izolacyjności cieplnej. Często pojawiająca się wartość λ (lambda – współczynnik przewodzenia ciepła) występuje zazwyczaj w zakresie od 0,045 do 0,031 [W/mK] i ma kluczowy wpływ na parametry cieplne przegrody, które przekładają się bezpośrednio na związane z tym koszty ogrzewania. Dlatego ważne jest, aby stosować produkty o możliwie najniższym współczynniku λ. Nie możemy jednak zapomnieć o pozostałych parametrach deklarowanych przez producentów materiałów termoizolacyjnych, w tym wytrzymałości na ściskanie CS(10) i rozrywanie TR.

… doskonała izolacja przy mniejszych grubościach płyt

Na polskich budowach od paru lat coraz większą popularność zyskuje styropian grafitowy, innowacyjny materiał izolacyjny. Z technologicznego punktu widzenia szary styropian różni się od tego klasycznego (białego) typem surowca, z którego jest wykonany. Kompozycja grafitu, dodana do cząsteczek polistyrenu spienialnego, nadaje mu szary (grafitowy) kolor i sprawia, że wykonane z niego płyty posiadają lepsze o około 25% parametry izolacyjności.
Współczynnik przewodzenia ciepła λ dla grafitowych płyt izolacyjnych wynosi 0,031−0,032 W/(mK), a jak wiadomo, wybierając styropian o lepszych parametrach izolacyjnych, możemy zastosować cieńszą warstwę ocieplenia. Ma to szczególne znaczenie przy ocieplaniu balkonów, loggi i innych miejsc, gdzie chcemy ograniczyć straty powierzchni użytkowej do minimum.
Zastosowanie cieńszej warstwy styropianu grafitowego pozwala ponadto oszczędzić na odpadach, długości kołków, a także płytszych ościeżach (węgarkach) i obróbkach blacharskich. Przykładowo, stosując warstwę styropianu grafitowego o grubości 15 cm i o współczynniku przewodzenia ciepła lambda 0,031 W/(mK), otrzymamy zbliżony efekt izolacyjny, jak w przypadku styropianu białego (lambda 0,044 W/(mK)) o grubości 20 cm.

Aplikując styropian grafitowy na ścianę, należy pamiętać o odpowiedniej ochronie tego materiału przed działaniem promieni UV przy pomocy siatek elewacyjnych. Ważne jest również, aby do przyklejania płyt grafitowych używać kleju o elastycznej strukturze, ewentualnie dla dodatkowego polepszenia przyczepności płyt zaleca się ich szlifowanie.

… łatwiejsze ocieplenie ocieplenia

W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakie powinny spełniać budynki i ich usytuowanie, zapisano minimalne współczynniki przenikania ciepła dla przegród budowlanych w naszym kraju. Inwestorzy i projektanci staną przed dylematem, w jaki sposób doprowadzić istniejące, ocieplone już budynki, do nowych regulacji prawnych w zakresie energooszczędności.

Jest to możliwe do wykonania w dwojaki sposób:

  • przez demontaż istniejących ociepleń i ich utylizację oraz wykonanie nowych izolacji grubościami spełniającymi docelowe wymagania – sposób nieopłacalny z uwagi na bardzo wysokie koszty demontażu i utylizacji starych ociepleń;
  • przez ocieplenie istniejących ociepleń bez ich demontażu, czyli dokładając brakującą grubość izolacji tak, aby spełnić wymagania docelowe.

Chcąc w sposób prawidłowy wykonać ocieplenie ocieplenia, trzeba rozwiązać kilka problemów technicznych i fizycznych naraz, ze szczególnym uwzględnieniem zjawisk związanych z kondensacją pary wodnej i zawilgoceniem ścian. Warto w tym względzie zwrócić uwagę na paroprzepuszczalne płyty fasadowe. Zaprojektowano je tak, aby charakteryzowały się bardzo dobrymi parametrami termoizolacyjnymi i wyższą (prawie dziesięciokrotnie) niż standardowe płyty paroprzepuszczalnością. Proces odprowadzania pary wodnej z przegrody dokonuje się przez odpowiednio ukształtowane krawędzie płyt oraz ich odpowiednie mocowanie. Płyty fasadowe produkowane są w grubościach od 10 cm, dzięki czemu na połączeniach płyt mostki termiczne praktycznie nie występują (pomimo kanałów na ich krawędziach). Aby pozwolić na swobodne odprowadzanie pary wodnej z całej powierzchni ściany, przy nakładaniu kleju należy zastosować metodę obwodowo-punktową z otwartym pasmem pośrodku górnej krawędzi. Jako warstwę wykończeniową należy stosować tynki paroprzepuszczalne (oddychające).

… skuteczne docieplenie fundamentów

Wykonując izolację budynku, należy pamiętać o prawidłowej izolacji ścian piwnic fundamentu. Straty ciepła przez te przegrody mogą wynosić nawet 6%.

Płyty styropianowe fundamentowe produkowane są z polistyrenu o podwyższonej wodoodporności. Materiał ten oprócz dobrej izolacyjności termicznej charakteryzuje się minimalną nasiąkliwością wody (znacznie mniejszą niż standardowe płyty styropianowe). Ważnym czynnikiem w ich produkcji jest specjalnie dobrany surowiec i technologia wytwarzania. Styropiany fundamentowe produkuje się w tzw. technologii agregatowej – każda płyta formowana jest jako jeden element, w odróżnieniu od standardowej produkcji, która polega na cięciu formowanych bloków na płyty o określonej grubości.

Minimalny współczynnik wytrzymałości na ściskanie dla styropianów fundamentowych powinien wynosić CS(10)100 (nie mniej niż 100 kPa). Niezbędnym i bardzo ważnym dla nich parametrem jest współczynnik nasiąkliwości wody (czyli ile wody wchłonie styropian) – WL(T)1 (1 w tym przypadku oznacza 1%).
Przed przystąpieniem do prac związanych z wykonaniem izolacji fundamentów należy odpowiednio przygotować powierzchnię ścian fundamentowych. Również jakość podłoża może mieć wpływ na rodzaj przewidzianej hydroizolacji. Izolacja winna być wykonana co najmniej do poziomu gruntu lub do samej ławy, 80÷100 cm poniżej poziomu izolacji pionowej. W przypadku wykonywania dociepleń ścian fundamentów należy zawsze wykonać hydroizolację pionową, najlepiej z preparatu bitumicznego niezawierającego rozpuszczalników organicznych. Styropian warto dodatkowo zabezpieczyć fundamentową folią kubełkową odporną na uszkodzenia mechaniczne (korzenie, szkodniki, gryzonie).
Ułożenie izolacji termicznej na ścianie fundamentowej powoduje ograniczenie wpływu ujemnej temperatury na konstrukcję fundamentu. Dobrze zaizolowane fundamenty nie pozwolą, by ciepło uciekało w dół.

Wybierając styropian, pamiętajmy, że im grubszy styropian zastosujemy, tym wyższy będzie opór cieplny i – tym samym – lepszy efekt uzyskamy.

… skuteczne ocieplenie ścian, ale tylko w kompletnym systemie

Decyzja o dociepleniu ścian to dopiero początek całego procesu. Kolejny krok to wybór materiałów, przy pomocy których stworzymy estetyczną, efektywną i trwałą ochronę cieplną naszego domu. Stojąc przed wyborem odpowiedniego styropianu na fasadę, pamiętajmy o starej doktrynie, która głosi, że „co tanie, to drogie”. Podejmując decyzję, kierujmy się zaufaniem do producenta, wybierajmy produkty marek polecanych, sprawdzonych i rekomendowanych. Unikajmy zaś materiałów o zaskakująco niskiej cenie – zaniżenie ceny nie bierze się bynajmniej z troski producenta o pieniądze wydawane przez klienta, ale jest wynikiem bardzo zaniżonej jakości oferowanego produktu, co później ma negatywne odzwierciedlenie w efektywności i trwałości ocieplenia. W składzie budowlanym nie jesteśmy w stanie „na oko” sprawdzić deklarowanych przez producenta parametrów technicznych styropianu. Do tego celu potrzebny jest profesjonalny sprzęt laboratoryjny, który pozwoli zweryfikować wartości rzeczywiste z tymi, które są podane na opakowaniu. Dlatego zawsze warto sprawdzić na stronach internetowych producentów, czym ich produkty się wyróżniają, jakie mają parametry i czy posiadają odpowiednie certyfikaty, atesty i rekomendacje. Zapoznajmy się z poradami producentów, których produkt zamierzamy wybrać – to dobra metoda na sprawdzenie profesjonalizmu firmy, jak też weryfikacja poprawności założonego rozwiązania. Duże firmy posiadają profesjonalne działy techniczne, również mobilne, służące poradami ekspertów z zakresu ocieplania budynków. Najbardziej odpowiednim i najczęściej wybieranym styropianem do ocieplenia ścian zewnętrznych jest szary styropian z dodatkiem grafitu, którego współczynnik przewodzenia ciepła λ (lambda) jest bardzo korzystny i wynosi 0,031 W/mK.

Jeśli wybraliśmy już styropian, to warto, by cały system ociepleniowy pochodził od tego samego producenta. W skład kompletnych systemów ociepleń wchodzą materiały izolacyjne (styropian), kleje, tynki, zaprawy, grunty, siatki oraz farby zapewniające całościowe ocieplenie budynku. Użycie kompletnych systemów ociepleń pochodzących od jednego producenta w połączeniu z profesjonalnym wykonaniem daje gwarancję trwałości i funkcjonalności takiego ocieplenia przez wiele lat. Nie należy oczywiście zapominać o okresowych przeglądach i najlepiej zlecić ich wykonanie fachowej ekipie.