Segregacja odpadów budowlanych – kogo obowiązuje?

Segregacja odpadów budowlanych na co najmniej 6 frakcji – taki obowiązek miały mieć firmy z branży od 1 stycznia 2023 roku. Rząd zdecydował jednak o przełożeniu wprowadzenia zmian.

Najważniejsze pytanie, jakie muszą sobie zadać firmy z branży brzmi: Dlaczego budowlanka w BDO będzie musiała uwzględniać segregację odpadów budowlanych? Ano dlatego, że przepisy ustawy o odpadach uznają je zarówno za wytwórcę, jak i właściciela odpadów.

UWAGA!

21 grudnia 2022 roku weszła w życie ustawa z dnia 15 grudnia 2022 r. o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu. Ustawa pozornie niezwiązana z ustawą o odpadach wprowadziła w ostatniej chwili tylnymi drzwiami zmiany w zakresie gospodarki odpadami oraz BDO. Nowe przepisy między innymi odsuwają w czasie wprowadzenie nowych obowiązków dotyczących selektywnego odbierania odpadów budowlanych. Oznacza to, że obowiązek segregacji odpadów budowlanych wejdzie w życie dopiero od 1 stycznia 2025 roku.

Że firmy budowlane wytwarzają odpady, to fakt, z którym chyba nie ma co dyskutować. Ale, że są ich właścicielami? Wielu budowlańców jest przeświadczonych, że pozostałości z budowy bądź remontu to własność inwestora. Zapominają tym samym o fundamentalnym fakcie, że na czas prowadzenia robót, terenem inwestycji de facto włada firma budowlana. A skoro tak, to tym samym staje się właścicielem odpadów, które na tym terenie wytworzyła. Stąd już prosta droga do objęcia firm budowlanych obowiązkiem ewidencji odpadów. Warto o tym pamiętać, podpisując umowę z inwestorem. Jeżeli w umowie zawarta będzie klauzula, że za odpady odpowiada inwestor (albo główny wykonawca), to on stanie się ich właścicielem.

CZYTAJ TAKŻE: Budowlanka w BDO 2020

Czy wiesz…?

Kto musi się rejestrować w BDO?

Zgodnie z ustawą o odpadach z 14 grudnia 2012 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 699, 1250, 1726) wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę, chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej.

Zarejestrować się w BDO i prowadzić ewidencję odpadów za jej pomocą musi zatem każda firma budowlana, chyba że obejmują ją zwolnienia przedmiotowe.

Kiedy firma budowlana nie musi rejestrować się BDO?

Rejestrować w BDO nie musi się firma, która spełnia warunki zwolnienia przedmiotowego z obowiązku prowadzenia ewidencji. Warunki te określa rozporządzenie Ministra Klimatu z 23.12.2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów ewidencjonowania.

Co firma budowlana musi ewidencjonować w BDO?

Przedsiębiorstwa budowlane w związku z prowadzoną działalnością wytwarzają różne rodzaje odpadów. Są to między innymi:

• odpady w postaci gruzu powstałego podczas budowy;
• ziemia czysta lub zanieczyszczona wydobywana podczas wykopów związanych z budową i wywożona poza teren budowy.

Ponadto należy pamiętać o innych odpadach z grupy 17, czyli:

• beton,
• tynki,
• odpady asfaltowe, drewniane, metalowe, szklane i odpady z tworzyw sztucznych, takie jak pianki poliuretanowe, płyty styropianowe czy folie.

Ogólnie rzecz biorąc, pod uwagę trzeba wziąć wszystkie odpady związane z pracami na danej inwestycji.

Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego

Segregacja odpadów budowlanych – nowy obowiązek firm wykonawczych

Dokonując nowelizacji ustawy w 2022 roku, ustawodawca poszedł dalej, stanowiąc, że (Art. 101a.):

1. Odpady budowlane i rozbiórkowe zbiera się oraz odbiera selektywnie, z podziałem co najmniej na: drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips, odpady mineralne, w tym beton, cegłę, płytki i materiały ceramiczne oraz kamienie.

2. Obowiązku, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się do gospodarstw domowych, punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych ani do odpadów budowlanych i rozbiórkowych, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów określonych w przepisach wydanych na podstawie
art. 66 ust. 5.

3. Odpady budowlane i rozbiórkowe, które nie zostały zebrane i odebrane w sposób selektywny, podlegają sortowaniu co najmniej na: drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips, odpady mineralne, w tym beton, cegłę, płytki i materiały ceramiczne oraz kamienie.

W praktyce oznacza to, że firmy budowlane już w miejscu prowadzenia robót muszą segregować odpady na co najmniej 6 frakcji, które wymieniono w ustawie. Firmy odbierające odpady budowlane nie powinny przyjmować ich w formie zmieszanej (kod 17 09 04). Wyjątek stanowią jedynie odpady budowlane, które firma odbiera od osób indywidualnych (w takim przypadku to odbiorca dokonuje segregacji).

Przepisy te wchodzą w życie 1 stycznia 2023 roku. Firmy budowlane miały zatem ponad rok na przygotowanie się do realizacji nowych obowiązków, ale jak to zwykle bywa, wiele z nich zostawiło to na ostatnią chwilę. Niektóre dopiero teraz dowiadują się o nowym obowiązku, a pewnie są i takie, które jeszcze o nim nie wiedzą.

UWAGA!

Firmom, które prowadzą aktualnie roboty budowlane i mają „na stanie” zmieszane odpady budowlane, specjaliści radzą przekazać jeszcze przed końcem 2022 r. Po nowym roku wytwórcy mogą mieć problemy z oddaniem ich w takiej formie, muszą też liczyć się z wyższymi niż dotąd cenami za odbiór odpadów.

BDO 2023 – co z odpadami zmieszanymi?

Nowe przepisy nie zabraniają stosowania kodu 17 09 04 Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu. Odpady z takim kodem firmy budowlane mogą zatem przekazywać, a odbiorcy takie odpady mogą przyjmować po 1 stycznia 2023 roku. Problem w tym, żeby odpady z takim kodem nie zawierały frakcji wymienionych w nowych przepisach. Nie może w nich zatem być drewna, metali, szkła, tworzyw sztucznych, gipsu ani odpadów mineralnych. W praktyce KPO z kodem 17 09 04 będą zatem zdarzały się prawdopodobnie bardzo rzadko.

Podstawowe zasady ewidencji odpadów budowlanych w BDO 2023

1. Przepisów ustawy o odpadach nie stosujemy do materiałów występujących w stanie naturalnym, wydobytych w trakcie robót budowlanych i zastosowanych do celów budowlanych na tym terenie.
2. Zakaz uznawania odpadów budowlanych za odpady komunalne.
3. Zwolnienie z obowiązku ewidencji odpadów tylko dla osób fizycznych samodzielnie prowadzących roboty budowlane.
4. Odrębne zasady uznawania podmiotu za wytwórcę/posiadacza odpadów powstałych w wyniku świadczenia usług budowlanych art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o odpadach.
5. Odrębne zasady prowadzenia ewidencji odpadów w przypadku odpadów budowlanych wytworzonych w ramach świadczenia usług budowlanych poza siedzibą firmy.
6. Zwolnienie z obowiązku ewidencji odpadów wytwórców określonych małych ilości odpadów budowlanych.
7. Obowiązkowa segregacja odpadów budowlanych od 1 stycznia 2023 roku oraz nakaz selektywnego zbierania i odbierania odpadów budowlanych.

Źródło: kartaewidencji.pl

Kary finansowe za brak segregacji odpadów

Jeżeli segregacja odpadów budowlanych jest realizowana niewłaściwie albo firma budowlana nie segreguje odpadów w ogóle, firma może otrzymać administracyjną karę finansową. Minimalna wysokość takiej kary to 1 tys. zł, maksymalna – 1 mln zł. Takie same stawki kar obowiązują w przypadku, gdy firma:

• nie zarejestrowała się w BDO, jeżeli takim obowiązkiem jest objęta;
• zarejestrował się, ale nie prowadzi ewidencji wytworzonych odpadów;
• prowadzi ewidencję w sposób nieterminowy albo niezgodny ze stanem rzeczywistym.

Wyższe kary (do 5 mln zł) otrzymać mogą firmy, które:

• nie sporządzą i nie przekażą rocznego sprawozdania;
• sprawozdanie sporządzą nieterminowo albo niezgodnie ze stanem rzeczywistym.

Kary za brak sprawozdania i nieprawidłowości w jego sporządzaniu zagrożone są karą grzywny, którą nalicza się w stawkach dziennych.

Karę administracyjną nakłada Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Karę grzywny wymierzają sądy.

CZYTAJ TAKŻE: Sprawozdanie w BDO – co wypełniają firmy budowlane?