Obowiązki pracodawcy zimą

Obowiązki pracodawcy zimą to przede wszystkim przeciwdziałanie negatywnym wpływom warunków zewnętrznych na życie i zdrowie pracowników. Dlatego pracodawca musi zapewnić osobom pracującym na zewnątrz posiłki regeneracyjne i ciepłą odzież roboczą.

Ochrona życia i zdrowia pracowników to obowiązek, który na pracodawcę nakłada Kodeks pracy. Obowiązek ten musi on realizować zgodnie z wymaganiami, jakie stwarzają warunki, w których pracują jego pracownicy. Jednym z czynników, który wpływa na zmianę tych warunków jest pora roku. Latem pracodawca musi przede wszystkim zapobiegać przegrzaniu się i odwodnieniu pracowników. Zimą natomiast ich wychłodzeniu i nadmiernemu zużyciu energii organizmu. Na zagrożenia te narażone są zwłaszcza te osoby, które, pracują na otwartej przestrzeni.

Praca zimą, zgodnie z Kodeksem pracy, trwa od 1 listopada do 31 marca. W okresie tym pracodawca musi pracownikom zapewnić nieodpłatnie:

• odpowiednią temperaturę w pomieszczeniach, w których pracują ludzie;
• właściwe ubranie robocze;
• posiłki regeneracyjne dla osób, których praca wiąże się z wysiłkiem fizycznym;
• ciepłe napoje dla osób pracujących na otwartej przestrzeni;
• pomieszczenie, w którym pracownicy wykonujący swoje obowiązki na zewnątrz budynków, będą mogli się ogrzać i wysuszyć odzież.

Temperatura otoczenia pracy

Praca zimą w pomieszczeniach zamkniętych wymaga, aby temperatura w nich panująca wynosiła co najmniej:

• 14°C na halach produkcyjnych;
• 18°C, jeżeli pracownicy wykonują w nich lekkie prace fizyczne albo biurowe.

Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy pracownicy pracują:

• w pomieszczeniach specjalnych (np. w chłodni);
• na otwartej przestrzeni.

Ustawodawca nie określił przy tym temperatury minimalnej, przy jakiej mogą oni wykonywać swoje obowiązki albo odmówić wykonywania pracy. Zastrzegł jednak, że w przypadku osób pracujących na otwartej przestrzeni pracodawca musi zapewnić im dostęp do pomieszczenia, w którym muszą oni mieć możliwość:

• schronienia się przed opadami;
• ogrzania się;
• zmiany odzieży;
• przygotowania ciepłych posiłków.

Zapewnienie dostępu do takiego pomieszczenia jest obligatoryjne, gdy temperatura otoczenia spada poniżej 10°C. Temperatura wewnątrz powinna być na poziomie co najmniej 16°C. Pomieszczenie takie powinno rzecz jasna znajdować się jak najbliżej miejsca, w którym pracują pracownicy. Jego powierzchnia zależy od wielkości zespołu, ustalanej na podstawie najliczniejszej zmiany, licząc co najmniej 0,1 m2 na pracownika. Nie może być jednak mniejsza niż 8 m2.

Posiłki i napoje

Gorące posiłki i napoje pełnią funkcję regenerującą, ponieważ praca zimą powoduje zwiększony wydatek energetyczny organizmu. Ich zapewnienie to m.in. obowiązek spoczywający na pracodawcach, u których osoby pracujące na otwartej przestrzeni podczas jednej zmiany roboczej wydatkują:

• 1500 kcal w przypadku mężczyzn;
• 1000 kcal w przypadku kobiet.

Zgodnie z rozporządzeniem posiłek taki powinien składać się z 50-55% węglowodanów, 30-35% tłuszczów oraz 15% białka.

Jeżeli pracodawca nie może dostarczyć ciepłego posiłku, w zamian może pracownikom zapewnić dostęp do:

• lokalu gastronomicznego, w którym na jego koszt taki posiłek otrzymają;
• pomieszczenia, w którym pracownicy sami przygotują sobie posiłek ze składników dostarczonych przez pracodawcę.

Jeżeli chodzi o gorące napoje, które pracownicy powinni otrzymać, to ich ilość ma być taka, aby zaspokajała ich potrzeby. Dostęp do nich powinni mieć przez całą zmianę roboczą.

UWAGA!

To, którzy pracownicy powinni otrzymywać posiłki i napoje, a także zasady ich wydawania, pracodawca ustala w porozumieniu z organizacjami związkowymi funkcjonującymi w jego firmie. Jeżeli takiej organizacji nie ma, z przedstawicielami pracowników. Wcześniej powinien przeprowadzić badania wydatku energetycznego u pracowników wykonujących prace fizyczne na otwartej przestrzeni.

Odzież robocza

Odzież robocza zastępuje zwykłą odzież pracownika. Pracodawca powinien zapewnić ją osobom wykonującym pracę, podczas której:

• może dojść do zabrudzenia odzieży substancjami nieszkodliwymi dla zdrowia;
• występują czynniki sprzyjające szybkiemu niszczeniu odzieży;
• wymagana jest szczególna czystość wytwarzanego produktu.

Praca zimą na otwartej przestrzeni wiąże się z wystawieniem pracowników na działanie niskich temperatur. To częsta przyczyna nadmiernego wychłodzenia organizmu i odmrożeń. Aby temu zapobiegać, pracodawca powinien dostarczyć im odzież roboczą zapewniającą odpowiedni komfort cieplny (zgodną z normą EN 342). Najlepiej zadanie to spełniają:

• kurtki wiatroszczelne, wodoodporne i paroprzepuszczalne;
• bielizna termoaktywna;
• odzież z wyściółką z tkanin termoizolacyjnych;
• ciepłe, wiatroszczelne i nieprzemakalne czapki;
• ocieplone rękawice;
• odporne na uszkodzenia mechaniczne buty z ociepleniem.

Zgodnie z Kodeksem pracy odzież robocza jest własnością pracodawcy i to on odpowiada za jej pranie, konserwację, odkażanie itp.

Jeżeli pozwalają na to przepisy, pracownicy mogą używać własnej odzieży roboczej oraz prać i konserwować ją we własnym zakresie. W takiej sytuacji pracodawca ma obowiązek wypłacać im ekwiwalent równy kosztom nabycia oraz czyszczenia czy konserwacji.

Podstawa prawna: Kodeks pracy, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. z 1996 r. Nr 60, poz. 279)

Foto otwierające: Blaklader

CZYTAJ TAKŻE:

Obowiązki pracodawcy podczas upałów,
Letnia odzież robocza,
Zimowa odzież robocza.