Osuszanie murów metodą bezinwazyjną

Elżbieta Amborska, [email protected]

Osuszanie murów metodą bezinwazyjną sprawdza się wszędzie tam, gdzie przyczyną zawilgocenia jest kapilarne podciąganie wody z gruntu. Niezaprzeczalną zaletą metod bezinwazyjnych jest szybkość montażu systemu, który nie wymaga ingerencji w substancję murów czy fundamentów.

Osuszanie zawilgoconych fundamentów i ścian to przedsięwzięcie angażujące czas oraz pieniądze. Zakres prowadzonych prac może być bardzo różny – żeby zaizolować fundament najczęściej trzeba wykonać wykopy wokół budynku, ale zdarza się, że trzeba dokonać podcinania murów czy wykonać odwierty w ścianach. Metody, które wymagają przeprowadzenia tego rodzaju prac, można nazwać metodami inwazyjnymi. Od kilkunastu lat w Polsce, a w Europie od kilkudziesięciu z powodzeniem przeprowadza się osuszanie murów metodami bezinwazyjnymi. Przeznaczone są one do usuwania zawilgoceń spowodowanych kapilarnym podciąganiem wody, do osiągnięcia czego nie trzeba przeprowadzać pracochłonnych i uciążliwych prac budowlanych.

Kapilarne podciąganie wody w murze

Zgodnie z siłą ciężkości woda zawsze płynie w dół, a w polu elektrostatycznym przemieszcza się od bieguna dodatniego do ujemnego. Ziemia jest kulą naładowaną ujemnie, grunt znajduje się poniżej muru, a mimo to woda często jest w ścianach podciągana. Proces podciągania wydaje się zrozumiały, gdy napór wody gruntowej jest tak silny, że wciska ją niejako pod górę. Woda w ścianie potrafi się jednak przemieszczać wbrew siłom przyciągania ziemskiego także wtedy, gdy nie jest „tłoczona” ciśnieniem. Wyjaśnienia tego zjawiska należy szukać w procesach natury fizyko-chemicznej, które zakłócają proces ruchu wody.

W procesie wstępowania wody do muru istotną (ale nie decydującą) rolę odgrywają kapilary – kanaliki powietrzne w cegłach, pustakach, zaprawie murarskiej i tynkach. To właśnie one stanowią szlak komunikacyjny, którym może przemieszczać się woda. Kapilary mogą stanowić nawet 25% objętości materiału, a im jest ich więcej, tym bardziej chłonny jest mur i czasem nasiąka wilgocią, jak gąbka w wannie. Ponadto im większy jest przekrój kapilar, tym łatwiejszy ruch wody w ścianie. Decydujący wpływ na podciąganie wilgoci w murze mają działające na wodę siły: ciążenia (grawitacji) oraz przyciągania ze strony molekuł substancji budowlanych. Pierwsza jest naturalnym zjawiskiem towarzyszącym nam na co dzień i wiadomo, że wszystko, co jest w polu jej oddziaływania, ściągane jest ku ziemi. Siły przyciągania molekuł pojawiają się w rezultacie zjawisk zachodzących w murze. Zjawiska te związane są z siłami tarcia i obecnością soli budowlanych.


Czy wiesz, że cząstka wody to dipol?

Dipol – układ dwóch różnoimiennych ładunków.

Dipol elektryczny – para ładunków (dodatni i ujemny), znajdujących się w niewielkiej odległości od siebie i związanych w jeden obiekt. Środki ciężkości ładunku ujemnego (elektrony) i dodatniego (protony) w cząsteczce wody nie pokrywają się ze sobą i tworzy ona dipol, który pod wpływem pola elektrostatycznego ustawia się wzdłuż linii pola.

Dipol magnetyczny – układ dwóch różnoimiennych „ładunków” magnetycznych, np. magnes sztabkowy, pętla z prądem. W polu magnetycznym ustawia się on zgodnie z kierunkiem pola magnetycznego.

Pole elektromagnetyczne – pole, w obszarze którego na ładunki działają siły elektryczne i magnetyczne, powodując ich ruch. Jeżeli pole elektryczne i pole magnetyczne zmieniają się w czasie, to następuje ich wzajemna indukcja.

Ziemia jest kulą naładowaną elektrycznie, która wytwarza pole elektrostatyczne. Kierunek sił tego pola jest prostopadły – zaczynają się i kończą na ładunkach elektrycznych lub biegną z nieskończoności. Pole to zmienia się w zależności od warunków meteorologicznych oraz od odległości od powierzchni Ziemi.

Kula ziemska jest także rodzajem dużego magnesu. Linie sił tego pola są zamknięte – wybiegają z północnego bieguna magnetycznego, biegną do bieguna południowego i przez kulę ziemską wracają do bieguna północnego. Ponieważ bieguny te nie pokrywają się z biegunami geograficznymi, linie magnetyczne są odchylone od osi obrotu Ziemi.


Siły tarcia

Z lekcji fizyki wiemy, że podczas pocierania dwóch materiałów o siebie spowodujemy gromadzenie się na ich powierzchniach ładunku elektrycznego. Ładunek dodatni zgromadzi ten materiał, który ma większą zdolność przewodzenia, a materiał o mniejszej zdolności przewodzenia – ładunek ujemny. Gdy woda styka się z murem, zachodzi m.in. takie właśnie zjawisko. Ponieważ mur jest ściśle związany z podłożem i ma bezpośredni kontakt z powietrzem, pomiędzy którymi istnieje naturalna różnica potencjałów, dodatkowo samoistnie tworzy się na nim warstwa przewodząca.

Sole budowlane

Na siłę przyciągania między wodą a molekułami substancji budowlanych znaczny wpływ wywierają sole rozpuszczone w wodzie. Te same, które później osadzają się na licach tynków w postaci wykwitów. Na ścianki kapilar oddziałują zaś ładunki elektryczne w powietrzu. Ponadto po odparowaniu wody, pozostaje po niej ładunek jako mierzalny potencjał. Potencjał ten nałoży się na naturalną różnicę potencjałów między powietrzem a podłożem. Od dłuższego czasu wiadomo także, że podziemne warstwy wodonośne i pewne warstwy ziemi powodują zmiany na powierzchni ziemi i w powietrzu, co dodatkowo zakłóca pole elektromagnetyczne i ruch wody w murze.

Różnica potencjałów, jaka ostatecznie zostaje wytworzona, powoduje wciąganie wody do kapilar w materiale budowlanym. Proces ten odbywa się zgodnie z zasadą przyciągania się przez przeciwne ładunki. Będzie trwał dopóki siła ciężkości wody nie zrównoważy siły przyciągania wody przez molekuły substancji budowlanych. O tym, kiedy to nastąpiło, dowiemy się z tego, jak wysoko w ściany wstąpiła woda.

osuszanie-murów-bezinwazyjne
Uproszczony schemat budynku zwilgoconego. Źródło: Aquapol

Osuszanie murów bezinwazyjne – wybrane systemy

Na naszym rynku dostępnych jest kilka systemów, dzięki którym można przeprowadzić bezinwazyjne osuszanie zawilgoconych murów. W tym artykule zaprezentujemy trzy, które pojawiły się w Polsce najwcześniej i z powodzeniem radzą sobie na rynku. Systemy te to: Aquapol, Wigopol oraz Aquastop. Wszystkie opierają się na odprowadzeniu wody z kapilar do gruntu przez oddziaływanie na pole elektromagnetyczne w murze.

System Aquapol

Producent określa go jako metodę magneto-kinetyczna. System ten opiera się na pracy urządzenia, którego zadaniem jest przebiegunowanie molekuł wody. Z elektrofizycznego punktu widzenia cząsteczki wody są dipolami, na które można oddziaływać przy pomocy niejednorodnego pola grawomagnetycznego. Siła tego pola zmienia polaryzację cząsteczek wody (grawitacja przetworzonego pola jest prawoskrętna, naturalnego pola Ziemi – lewoskrętna). Zmiana polaryzacji cząstek wody powoduje likwidację podciągania kapilarnego w murze oraz wypieranie wody i soli do gruntu.

Urządzenie Aquapol pracuje w oparciu o energię czerpaną z otoczenia (przetwarza naturalne pole magnetyczne Ziemi) i nie potrzebuje zasilania prądem elektrycznym. Jego umieszczenie w określonym punkcie budynku poprzedzone jest wszechstronną analizą warunków, w jakich funkcjonuje zawilgocony obiekt. Ustala się przyczyny występowania wilgoci w murach obiektu:

  • wody gruntowe,
  • nieszczelne,
  • nieprawidłowo wykonane instalacje kanalizacyjne i odwodnieniowe,
  • system wentylacji,
  • złe nawyki dotyczące m.in. ogrzewania pomieszczeń itp.

W fazie poprzedzającej instalację urządzenia określa się m.in. także poziom zasolenia wody w kapilarach i rodzaj soli, które wraz z nią podciągane są w murze.

Dla osiągnięcia maksymalnego efektu pracy urządzenia o określonej mocy ustala się także czynniki, które mogą zakłócić jego oddziaływanie na ściany. Każde takie urządzenie charakteryzuje się bowiem:

  • określonym zasięgiem,
  • maksymalnym współczynnikiem przenikania przez substancję stałą;
  • możliwością wytwarzania określonej przestrzeni wchłaniania energii (zależy m.in. od typu urządzenia oraz od wysokości jego usadowienia).

Pracę urządzenia zakłócać zaś mogą:

  • metalowe elementy instalacji, które ekranują fale magnetyczne przetworzone przez urządzenie (fale zatrzymują się na nich);
  • grubość ścian, która ogranicza zasięg jego oddziaływania.
osuszanie-murow-bezinwazyjne
Uproszczony schemat budynku po zastosowaniu systemu osuszania bezinwazyjnego. Źródło: Aquapol
System Wigopol

To system elektrofizyczny, który odwraca znikome pole elektryczne, wywołane przemieszczaniem się wody w murze. Do odwrócenia pola w murze stosuje się urządzenie generujące niejednorodne pole elektryczne. Umieszczona się je w odpowiednim miejscu budynku (zazwyczaj na poddaszu) i podłącza się do gniazdka zasilającego 230V z uziemieniem. Gdy urządzenie to zacznie generować zmienne pole elektryczne, pomiędzy anteną a gruntem, na którym stoi obiekt, indukuje się zmienne pole elektromagnetyczne, odwracające kierunek przepływu wody.

System Aquastop

Podobnie jak system Wigopol, Aquastop pracuje w oparciu o urządzenie podłączone do instalacji elektrycznej. Urządzenie to podłącza się do gniazdka zasilającego 230V i częstotliwości 50 Hz. Montowane jest w centrum zawilgoconego budynku – przytwierdza się je do ściany na kołki rozprężne.

Systemy bezinwazyjne przeznaczone są do usuwania wody, która w ścianach pojawiła się w skutek podciągania kapilarnego. Po osuszeniu muru pełnią one rolę analogiczną do izolacji poziomej. Jeżeli jednak wilgoć spowodowana jest np. złą wentylacją, niedogrzewaniem pomieszczeń, usterkami w instalacji odwodnieniowej bądź kanalizacyjnej, to należy zastosować metody i działania adekwatne do przyczyny zawilgoceń, a nie omawiane systemy.

Konsultacja: Grzegorz Jeziorny
Źródło: Lubelski Poradnik Budowlany
Foto otwierające: Takeshi Hirano z Pixabay


Wybrane obiekty na Lubelszczyźnie osuszane metodami bezinwazyjnymi

  • Siedziba Zarządu Środkowowschodniego NSZZ „Solidarność” – ul. Królewska 3, Lublin (Aquapol);
  • Kamienica z lokalami mieszkalnymi i usługowymi, ul. Staszica 1, Lublin (Aquapol);
  • Budynek prywatny*, ul. Fabryczna, Opole Lubelskie (Aquapol);
  • Budynek prywatny*, ul. Piłsudskiego, Włodawa (Aquapol);
  • Kuria Metropolitalna, Lublin, ul. Prymasa Wyszyńskiego 2 (Wigopol);
  • Kolegium Licencjackie UMCS, ul. „Wira” Bartoszewskiego 10, Biłgoraj (Wigopol);
  • Wydział Politologii UMCS (Pałac Lubomirskich), Pl. Litewski 3, Lublin (Wigopol);
  • Budynek mieszkalny KUL, ul. Konstantynów 1D, Lublin (Aquastop);
  • Dom Myśliwski „Stary Tartak”, Nadleśnictwo Lubartów (Aquastop);
  • Budynek mieszkalny w Makoszce, Nadleśnictwo Parczew (Aquastop).

*Ze względu na ochronę danych, zainteresowanym informacji o dokładnym adresie obiektu udziela „Aquapol”.


CZYTAJ TAKŻE:
Izolacje wodochronne fundamentów. Zalety i wady materiałów
Izolacje fundamentów. Diabeł tkwi w szczegółach
Problematyka badań wilgotnościowych
Renowacja zasolonych i zawilgoconych budowli we współczesnym budownictwie