Mały ZUS plus – zasady, warunki, zgłoszenia

Małgorzata Korba, Zakład Ubezpieczeń Społecznych

[email protected]

 

Mały ZUS plus to jedna z trzech ulg, z których przedsiębiorcy mogą korzystać, żeby obniżyć comiesięczne składki na ubezpieczenia. Co do zasady firmy mogą zgłosić się do ulgi na początku roku kalendarzowego, ale są też sytuacje, gdy mogą to zrobić w innym terminie.

Ulgi w opłacaniu składek dla przedsiębiorców obejmują trzy pozycje:

  • Ulgę na start, która pozwala nie opłacać składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwsze 6 miesięcy kalendarzowych działalności;
  • preferencyjne składki, które umożliwiają opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne obliczanych od 30% minimalnego wynagrodzenia krajowego przez 24 miesiące kalendarzowe;
  • Mały ZUS plus, który pozwala opłacać składki na ubezpieczenia w wysokości uzależnionej od dochodu przedsiębiorcy.

Kto może korzystać z Małego ZUS plus?

Z tej ulgi może skorzystać przedsiębiorca, którego przychód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył 120 tys. zł. Jeśli działalność gospodarcza była prowadzona krócej niż przez cały rok, to limit przychodu wylicza się proporcjonalnie do liczby dni prowadzenia firmy w danym roku. Z ulgi skorzysta tylko osoba, która prowadziła działalność gospodarczą w poprzednim roku przez co najmniej 60 dni. To oznacza, że Mały ZUS plus nie przysługuje osobom dopiero rozpoczynającym biznes. Jeśli przedsiębiorca rozliczał się w formie karty podatkowej i rozliczał podatek VAT od sprzedaży, to jego przychodem z działalności gospodarczej jest wartość sprzedaży, o której mowa w ustawie o podatku od towarów i usług, podlegająca opodatkowaniu VAT, bez kwoty tego podatku.

Z Małego ZUS plus wykluczone są firmy, które rozliczają się na karcie podatkowej z jednoczesnym zwolnieniem sprzedaży od podatku VAT. Kolejne kryterium wykluczającym przedsiębiorcę z ulgi jest podleganie ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu, także z tytułu innej pozarolniczej działalności (np. jako wspólnik spółki jawnej). Z ulgi nie skorzysta ponadto osoba, która dla byłego lub obecnego pracodawcy wykonuje to, co robiła dla niego jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.

Mały ZUS plus nie przysługuje również przedsiębiorcy, który spełnia jeszcze warunki do opłacania preferencyjnych składek, czyli składek od kwoty co najmniej 30% minimalnego wynagrodzenia. Musi więc zostać zachowana kolejność korzystania z ulg w opłacaniu składek. Nowy przedsiębiorca najpierw ma prawo do wykorzystania Ulgi na start. Z ulgi tej może zrezygnować i od razu przejść do korzystania z preferencyjnych składek (przez pierwsze 24 miesiące kalendarzowe). Dopiero gdy przedsiębiorca nie ma uprawnień do preferencyjnych składek, może pomyśleć o Małym ZUS plus.


UWAGA!

Na Małym ZUS plus można być maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia firmy. Ulga dotyczy tylko składek na ubezpieczenia społeczne. Składkę zdrowotną przedsiębiorca opłaca w pełnej wysokości.


Jakie składki na Małym ZUS plus?

Kwota składek na Małym ZUS plus zależy od dochodu przedsiębiorcy. Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest połowa przeciętnego miesięcznego dochodu uzyskanego z działalności w poprzednim roku. Przy czym tak wyliczona podstawa wymiaru składek musi mieścić się pomiędzy 30% minimalnego wynagrodzenia krajowego a 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. W 2021 roku składki na Małym ZUS plus oblicza się więc od kwoty minimum 840 zł i maksimum – 3155,40 zł.

Nowej podstawy wymiaru składek nie trzeba wyliczać samodzielnie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia w tym celu internetowy kalkulator na stronie eSkladka.pl. W kalkulatorze należy”

  • wpisać liczbę dni prowadzenia działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym;
  • wybrać z listy formy opodatkowania, z jakich przedsiębiorca wtedy korzystał;
  • wskazać swój ubiegłoroczny przychód i dochód z działalności.

 

W przypadku korzystania z karty podatkowej i ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych kalkulator sam podpowiada wysokość dochodu.

Wysokość kwoty, od której opłaca się składki, ma wpływ na wysokość przysługujących przedsiębiorcy świadczeń z ubezpieczeń społecznych, w tym na zasiłek chorobowy, opiekuńczy czy macierzyński oraz przyszłą emeryturę. Dlatego to zawsze do przedsiębiorcy uprawnionego do Małego ZUS plus należy decyzja, czy chce on skorzystać z ulgi. Jeśli z niej skorzysta, decyduje się jednocześnie na niższe świadczenia w przypadku choroby, macierzyństwa, dłuższej niezdolności do pracy itp.

Jak zgłosić się do Małego ZUS plus?

Podstawę wymiaru składek ustala się raz w roku kalendarzowym – na jego początku. Dlatego przedsiębiorca, który chce zacząć korzystać z Małego ZUS plus od stycznia 2022 roku, powinien zgłosić się do ulgi do końca stycznia 2022 roku.

Są też wyjątkowe sytuacje, gdy do Małego ZUS plus można zgłosić się w trakcie roku kalendarzowego. Dotyczy to osób, które w trakcie roku:

  • rozpoczynają działalność gospodarczą (a nie mają prawa do preferencyjnych składek);
  • wznawiają zawieszoną wcześniej działalność gospodarczą;
  • kończą okres korzystania z preferencyjnych składek.

W ich przypadku termin na zgłoszenie to 7 dni liczonych od rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej/jej wznowienia/po zakończeniu preferencyjnych składek.


Przykład

Pani Agata ma zawieszoną działalność gospodarczą od listopada 2020 do 30 czerwca 2021 roku. Spełnia warunki do skorzystania z Małego ZUS plus i chce się do niego zgłosić.

Musi to zrobić najpóźniej 8 lipca 2021 roku (wtedy zgodnie z KPA mija 7 dni).


Jak wygląda samo zgłoszenie?

Należy złożyć w ZUS odpowiednie dokumenty:

  • ZUS ZWUA (czyli wyrejestrowanie z dotychczasowym kodem ubezpieczenia);
  • ZUS ZUA lub ZUS ZZA (zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego z kodem właściwym dla Małego ZUS: 0590 albo 0592. Kod 0592 jest przeznaczony dla przedsiębiorcy, który jednocześnie pobiera rentę z tytułu niezdolności do pracy.

 

Dodatkowo po pierwszym miesiącu z Małym ZUS plus trzeba złożyć dokumenty rozliczeniowe z informacją o rocznym przychodzie, rocznym dochodzie oraz formach opodatkowania z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Można zrezygnować

W każdym czasie przedsiębiorca może zrezygnować z korzystania z Małego ZUS plus. Rezygnacja obowiązuje od miesiąca, w którym przedsiębiorca przekaże do ZUS odpowiednie wyrejestrowanie z ubezpieczeń. Chodzi o złożenie dokumentów wyrejestrowujących (ZWUA) z kodem 0590 (lub 0592 dla rencisty) i zgłoszenie do ubezpieczeń od tej samej daty z kodem 0510 (lub 0512 dla rencisty).

Rezygnacja jest nieodwołalna. Oznacza to, że za miesiąc, w którym przedsiębiorca zrezygnuje i za pozostałe miesiące do końca danego roku, będzie opłacał składki na ubezpieczenia społeczne od kwoty minimum 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Niezgłoszenie się do ulgi w ustawowym terminie też jest uznawane za rezygnację.

CZYTAJ TAKŻE: ZUS 2022 – zmiany dla przedsiębiorców