Dofinansowanie do pomp ciepła w nowych budynkach

Elżbieta Amborska, [email protected]

Dofinansowanie do pomp ciepła w nowych budynkach dzięki programowi Moje Ciepło ruszyło pod koniec kwietnia 2022 roku! Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznaczy na ten cel 600 mln zł.

Pompy ciepła montują zarówno właściciele budynków już istniejących, jak i nowo budowanych. Ci ostatni do tej pory zakup i montaż pompy ciepła musieli sfinansować wyłącznie z własnych kieszeni. Teraz to się zmieni. W listopadzie 2021 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) ogłosił otwarcie nowego programu wspierającego OZE. Program ten to Moje Ciepło. Komisja Europejska wyraziła zgodę na alokację 600 mln zł z Funduszu Modernizacyjnego na jego realizację. Pod koniec kwietnia rozpoczął się nabór wniosków.

Po co dofinansowanie do pomp ciepła?

Pompy ciepła, mimo że ich ceny od kilku lat systematycznie spadają, nie są tanimi urządzeniami grzewczymi. Wysokie koszty instalacji są jednym z ważnych czynników ograniczających ich popularność wśród inwestorów indywidualnych. Drugim jest słabe rozpowszechnienie wiedzy o technologii pozyskiwania ciepła do celów grzewczych z otoczenia (powietrza, wody, gruntu). Sytuacji firm z branży nie poprawia też szybka wymiana doświadczeń pomiędzy użytkownikami pomp ciepła i potencjalnie zainteresowanymi ich montażem w mediach społecznościowych. A ponieważ aktywne są w nich przede wszystkim osoby, które mają problemy z eksploatacją zainstalowanej pompy, poziom wątpliwości zainteresowanych montażem wzrasta. Trudno się zatem dziwić, że trzeba ich mocno przekonywać do montażu pompy ciepła zamiast kotła centralnego ogrzewania.

Mimo rozlicznych trudności z pozyskiwaniem nowych klientów, pompy ciepła cieszą się coraz większą popularnością. Nie ma co jednak ukrywać, że to popularność do pewnego stopnia wymuszona przez coraz bardziej rygorystyczne wymagania techniczne wobec domów jednorodzinnych. Ich źródeł śmiało można szukać w polityce klimatycznej Unii Europejskiej. Zgodnie z jej założeniami do 2030 r. 40% domów jednorodzinnych ciepło do celów grzewczych powinien czerpać przy użyciu pompy ciepła. W roku 2050 powinno to już być 70%! Aby zachęcić właścicieli budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej do stosowania pomp ciepła, Wspólnota postanowiła sfinansować część kosztów związanych z montażem tych urządzeń. W efekcie w latach 2017-2020 rynek pomp ciepła wzrósł pięciokrotnie. Ubiegły także był dla branży bardzo udany – rynek pomp ciepła 2021 r. w porównaniu do 2020 r. urósł aż o 100%.

Dofinansowanie do pomp ciepła w PCP

Program priorytetowy Czyste Powietrze (PCP) jest skierowany do właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych, którzy zdecydowali się wymienić stary kocioł c.o. na nowoczesne urządzenia grzewcze. W ostatniej edycji PCP promował przede wszystkim pompy ciepła i fotowoltaikę. Tego wymaga polityka klimatyczna Unii Europejskiej, a to z jej funduszy pochodzą środki na modernizację źródeł energii cieplnej i elektrycznej w budownictwie mieszkaniowym.

Choć dofinansowanie do pomp ciepła w PCP wyraźnie zwiększyło zainteresowanie tymi urządzeniami, ma ono też i negatywne strony. Ponieważ z PCP mogą korzystać tylko osoby fizyczne modernizujące budynki już istniejące, program przyczynia się do:

  • nierównomiernego rozwoju rynku pomp ciepła;
  • nie dość efektywnego wykorzystania energii z otoczenia.
rynek-pomp-ciepla
Żródło: PORT PC

Wymienione powyżej mankamenty są ściśle ze sobą skorelowane. Rynek tych urządzeń rozwija się nierównomiernie, ponieważ w budynkach już istniejących najłatwiej zamontować powietrzną pompę ciepła. Powszechnie zaś wiadomo, że efektywniejsze od nich są pompy gruntowe. Ich montaż jest jednak dużo bardziej skomplikowany, ze względu na niezbędne prace ziemne. Jest też bardziej praco- i czasochłonny, no i wymaga większego wysiłku finansowego ze strony inwestora. Dlatego gruntowe pompy ciepła najłatwiej zamontować podczas budowy domu. Niestety, osoby, które budują dom, nie mogą ubiegać się o dofinansowanie z Czystego Powietrza.


Wyższa efektywność gruntowych pomp ciepła to efekt niemalże stałej w ciągu roku temperatury gruntu. Wraz ze spadkiem temperatury ośrodka, z którego pompa pobiera ciepło, spada jej sprawność i wydajność. Dlatego nawet najnowocześniejsze powietrzne pompy ciepła w naszej strefie klimatycznej muszą wspierać się pracą grzałek. A to oznacza dodatkowy pobór energii elektrycznej na cele grzewcze.


Dofinansowanie do pomp ciepła w MC

Sytuację osób budujących dom ma poprawić Moje Ciepło, nowy program dofinansowań do OZE. NFOŚiGW zakłada, że pierwszy nabór wniosków o dofinansowanie do pomp ciepła z MC rozpocznie się w I albo II kwartale 2022 r. Najprawdopodobniej będzie to przełom kwietnia i maja. Skorzystać z niego będą mogły tylko osoby fizyczne będące właścicielami bądź współwłaścicielami nowo wznoszonych mieszkalnych budynków jednorodzinnych. O wsparcie finansowe udzielane w ramach MC będą mogły ubiegać się tylko te z nich, które:

  • budują dom o podwyższonym standardzie energetycznym;
  • w budowanym budynku zainstalują pompę ciepła.

W myśl założeń Mojego Ciepła podwyższony standard energetyczny wyznacza wskaźnik Ep dla danego budynku. Aby otrzymać dofinansowanie wskaźnik ten musi wynosić co najmniej:

  • 63 kWh/(m2·rok) – w pierwszym (przejściowym) roku działania programu (czyli 2022 r.);
  • 55 kWh/(m2·rok) – w latach następnych.

Co to jest Ep?

Ep to wskaźnik ilości energii nieodnawialnej (pierwotnej), jaką trzeba dostarczyć do budynku w ciągu roku na ogrzewanie, chłodzenie, wentylację, przygotowanie ciepłej wody użytkowej i oświetlenia w danym budynku, w przeliczeniu na1 m2 jego powierzchni.

Wielkość Ep oblicza się zgodnie z wzorem:

Ep = Eph+w + ΔEpc + ΔEpl. [kWh/(m2∗rok)]

Gdzie:

Ep – wskaźnik energii pierwotnej;
Eph – cząstkowy wskaźnik energii pierwotnej niezbędnej do ogrzewania budynku, wentylacji i przygotowania ciepłej wody użytkowej;
Epc – cząstkowy wskaźnik energii niezbędnej do chłodzenia budynku;
Epl – cząstkowy wskaźnik energii pierwotnej niezbędnej do oświetlenia budynku.


Dofinansowania dla pomp ciepła z nowego programu nie otrzymają zatem osoby, które zdecydowały się wybudować dom, spełniając minimalne wymagania WT21. Zgodnie z obowiązującymi od początku 2021 r. wymaganiami technicznymi dla budynków jednorodzinnych minimalny poziom Ep = 70 kWh/(m2·rok).

Miłą niespodzianką jest natomiast to, że program będzie działał wstecz. O dofinansowanie mogą ubiegać się osoby, które zamontowały pompę ciepła w nowym budynku w 2021 r., o ile budynek ten spełnia warunki programu.

Wysokość dofinansowania to maksymalnie 30% kosztów kwalifikowanych, nie więcej jednak niż:

  • 7 tys. zł dla powietrznych pomp ciepła;
  • 21 tys. zł dla gruntowych pomp ciepła.

Wysokość otrzymanego wsparcia nie zależy od wysokości dochodów. O dofinansowanie starać może się każdy, kto posiada nowy dom lub dopiero go buduje, o ile ten spełnia warunki programu. Wyższą kwotę dofinansowania (45% kosztów kwalifikowanych) mogą otrzymać osoby, które posiadają Kartę Dużej Rodziny.

CZYTAJ TAKŻE:
Mój Prąd 4.0 już w pierwszym kwartale 2022 r.?
Zbliża się czas wymiany starych kotłów węglowych